Roermond In Oorlog

Met deze serie willen we een aantal gebeurtenissen onder de aandacht brengen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Roermond gebeurd zijn. Door de ligging aan de grens was het gelijk op 10 mei 1940 raak. In de winter van 1944-1945 was Roermond frontstad en heeft de stad hier behoorlijk onder geleden.

Razzia’s en verraad

Als de Duitsers enkele dagen na Dolle Dinsdag (19 september 1944) terugkeren, breekt een moeilijke tijd aan voor Roermond. De Duitsers willen voorkomen dat de geallieerden oprukken tot het Ruhrgebied, het hart van de Duitse militaire industrie. De stad verandert in een frontstad en de Duitse houding tegenover de bevolking wordt steeds grimmiger. 

Er worden razzia's gehouden op zoek naar weerbare mannen voor de Arbeitseinsatz, de gedwongen tewerkstelling in Duitsland. De Duitse majoor Ulrich Matthaeas wil alle Roermondse mannen weg hebben, omdat hij vreest dat ze zijn troepen in de rug zullen aanvallen. 

Oproep

Als één van de onderduikadressen wordt verraden, stelt Matthaeas een ijzingwekkend voorbeeld. Volgens het verslag van de provisorische militaire rechtbank, gehouden in de Ortskommandantur, die hen ter dood had veroordeeld, waren ze bij hun arrestatie in het bezit geweest van wapens en een zender. Daarom werden ze als leden van het verzet gefusilleerd, door een Duits vuurpeloton, net over de Nederlands-Duitse grens. De twee jongste slachtoffers die staande op de rand van een zelfgegraven graf werden neergeschoten, waren 16 jaar oud.

Ortskommandantur

Een nieuwe oproep volgt: op 30 december 1944 moeten alle mannen tussen 16 en 60 jaar zich melden. Anders volgen meer executies. Bijna 3000 mannen besluiten de onderduikadressen waarop ze maandenlang hebben geleefd te verlaten. Zo'n groot aantal hadden de Duitsers niet verwacht. De mannen moeten veertig kilometer Duitsland in lopen, waar ze in een wielerstadion worden verzameld. Via een werkkamp in Wuppertal worden de mannen uiteindelijk verspreid over heel Duitsland tewerkgesteld. Na het einde van de oorlog komen ze, op enkele tientallen na, terug.

Ortskommandantur

Om deze gebeurtenissen te herdenken vindt er elk jaar op 30 december, een voettocht plaats vanaf de H. Hartkerk naar de plek waar de executies hebben plaatsgevonden. Hier staat een monument ter ere van de 13 Roermondenaren en een onbekende Pool.

Pas in 1947 wordt het graf van de dertien geëxecuteerde Roermondenaren gevonden aan de rand van een bos in het Duitse Elmpt. Majoor Ulrich Matthaeas is nooit veroordeeld voor de moorden in Roermond. Hij leeft onder een valse naam verder in Duitsland. Pas in 1971 worden zijn identiteit en verblijfplaats bij toeval ontdekt. De nabestaanden vragen om een onderzoek bij de Nederlandse en Duitse justitie, maar dit wordt zo lang gerekt dat de zaak uiteindelijk in 1976 geseponeerd wordt op grond van verjaring volgens de Duitse wetgeving. Matthaeas overlijdt in 1994. 

De cache

WP1: Beeld en luisterplek

Op de zwarte plaquette van het beeldje staat een aantal getallen. Stapeltel alle getalen tot een cijfer en je krijgt A.

In de groene ster bij de luisterplek staat een getal. Stapeltel dit tot een cijfer en je krijgt B.

Wat is de voorletter van de langste achternaam van de getoonde foto’s? Stapeltel de letterwaarde en je hebt C.

Door hoeveel instanties is deze luisterplek mogelijk gemaakt? Aantal is D.

Stapeltel het telefoonnummer (€ 1,- per gesprek) tot een cijfer. Dit wordt E.

WP2: Ortskommandantur

Ga naar N 51° 11.402 E 005° 59.872 Je bevindt je nu voor je voormalige Ortskommandantur waar majoor Matthaeas eind 1994/begin 1945 zijn hoofdkwartier had. Als je de foto hierboven bekijkt, kun je duidelijk dit nu half witte pand herkennen. 

Wat zijn de twee huisnummers die je hier kunt vinden? Stapeltel deze twee getallen tot een cijfer en je hebt F.

Je kunt de cache vinden op: X (197362+ACE) Y (355696+FDB)

Succes!

TeamPeePee

Bronvermelding

"Van kazemat tot kelderleven" door Eric Munnicks

Site NOS

Met dank aan Nachtwacht voor het proeflopen en SjefkeP voor de hulp en informatie.