Nederlands Français English
[Nederlands]
Op het einde van de veertiende eeuw bouwde Pieter Cobbe uit Hooghe
Zieken (Sint-Jan bij Ieper) op de huidige standplaats de eerste
Steenakkermolen. Het toponymisch woordenboek van Karel de Flou geeft als
eerste vermelding uit 1439: "In Langhemaercn,.. oostwaerd vanden
straetkine dat strect ten steen ackere meulne waerd." Het toponiem
Steenakker was er al in 1370:
De Steenakkermolen die eeuwenlang de winden trotseerde, ging tenonder in
de eerste wereldoorlog. Op 21 oktober 1914 begon 'de eerste slag om
Ieper' waarbij de Britse, Franse en Duitse troepen hun stellingen
innamen. De molen lag vlak in de frontlijn. Door zijn hoogteligging bood
de molen uitstekende observatiemogelijkheden. Nauwelijks een week later
was het afgelopen met de Steenakkermolen. In de strijd om het bezit
ervan, ging hij helemaal in de vlammen op. De eerste gevechten rond de
molen werden door Wilhelm Schreiner beschreven in 'Der Tod von Ypern' en
in "Flandern" door Werner Beumelburg. Jozef Maes heeft delen ervan in
Nederlandse vertaling opgenomen in zijn bijdrage voor "De Belgische
Molenaar". Sedertdien kreeg de Steenakkermolen haar lugubere tweede naam
'Dodenmolen'.
Op 22 april 1915 barstte 'de tweede slag om Ieper' los. Tijdens deze
slag gebruikten de Duitse troepen, voor het eerst in de
wereldgeschiedenis, chemische wapens (chloorgas) in oorlogsvoering. De
Canadese troepen leverden, aanvankelijk te Sint-Juliaan en later in de
omgeving van de ruïnes van de Steenakkermolen, moedig weerstand na de
eerste ogenblikken van vertwijfelde geallieerde verwarring. Aan deze
slag herinneren het 'Canadees monument' in de molenomgeving, de
'Vredeseiken' in het dorp en het Kitchener's Wood-monument in de
Wijngaardstraat.
De molen werd in de twee slagen herhaaldelijk vermeld. Na de
gasaanvallen is er blijkbaar niets meer van over. Alhoewel er tijdens
'de derde slag om Ieper' in de zomer van 1917 nog veel zwaardere
gevechten worden geleverd, komt hij nooit meer ter sprake.
Rond de Steenakkermolen bevindt zich een uitgebreid stelsel van Duitse
loopgraven waarin talrijke manschappen sneuvelden onder aanhoudende
kanonbeschietingen. Een citaat uit de genoemde Duitse werken: "Rondom
Steenakkermolen liggen zoveel lijken dat men haast geen voet meer kan
verzetten. Stil gekreun stijgt hier en daar nog op. Aan de andere zijde
verstrekt de lichte heuvel wat dekking, rondom knetteren de geweren
zonder verpozen. Over de vlakte die dreunt van het donderend geschut
spreidt zich de rooknevel. De zon zinkt bloedrood tussen de populieren.
De strijd gaat verder. Doch het bataljon is uitgeroeid! Men zou het in
de avond willen uitschreeuwen: Uitgeroeid... Dodenmolen! Over al die
gruwel zinkt de nacht."
Pas in januari 1920 kwamen de eerste dorpelingen naar het totaal
verwoeste Sint-Juliaan terug. In 10 jaar tijd herrees het dorp uit de
woestenij. In 1923 bracht Jules Lievens-Standaert de Kruisbergmolen uit
Pittem over ter vervanging van de verdwenen Steenakkermolen.
[English]
The Third Battle of Ypres, better known as the Battle of Passchendale, in which Remark (Im Westen nichts Neues) and Hitler both fight, becomes an abhorrence beyond description with gas, tanks — and incessant rain.
After hundred days of fighting in the Flemish mud the allies have advanced 8 kilometers, little more than 5 miles. Five hundred thousand young men on both sides are either dead or wounded.
The battle started on the last day of July — the allies attack with all they have. And again Gefreiter Hitler rushes through the German trenches. He carries dispatches with orders to hold out, regardless of losses. Again he appears to be invulnerable. A soldier says to him: 'Mensch, für dich gibt es keine Kugel", for you there is no bullet.
On that 31st of July British soldiers advance to the village of Langemark — and are driven back. Scottish soldiers conquer Frezenberg (a part of Zonnebeke) — and are driven back. Other British troops capture the village of Westhoek (near Zonnebeke) — and are driven back.
Remark's unit is fighting near the Totenmuhle, the Deathmill, close to the village of St. Juliaan (St Julien) and on the road towards Zonnebeke. Remark gets hit by an exploding British shell. One of the splinters penetrates his right forearm — the end of his dreamed career in music.
A second shell fragment hits his left leg, just above the knee. But the most serious is the third fragment: in his neck. Remark is carried away and a few days later he is transported to the St. Vincentius army hospital in Duisburg, Germany.
Surgeons succeed in removing the steel fragments from his body. Then he is brought to a convalescent home on the mountain Klosterberg in Osnabrück. Here he will be nursed for fourteen months — until the war is nearly over.
[Français]
En raison de son emplacement stratégique au point le plus haut de la région, les Allemands ont utilisé le "Steenakkermolen" comme poste d'observation pendant la Première Guerre mondiale.
Le nom allemand "Totenmuhle" fait référence aux nombreuses batailles sanglantes dans cette région.