Kamp

Balderhaar

Kamp Balderhaar was gelegen aan de Verlengde Broekdijk bij het dorp Kloosterhaar en werd in 1938 voor de werkverschaffing gebouwd. In 1939 wordt het overgenomen door de Rijksdienst voor de Werkverruiming. Tot begin januari 1942 hebben werkeloze Nederlanders in het kamp gewoond. Zij moesten woeste grond ontginnen. De mannen mochten eens in de drie weken een weekend naar huis. In het kamp was woonruimte voor 96 arbeiders.

Begin 1942 kregen de Joodse mannen (die door de maatregelen van de nazi’s werkloos waren geworden) een oproep om gekeurd te worden voor tewerkstelling in de werkkampen. Deze keuring stelde weinig voor. Vrijwel iedereen, hoe arbeidsongeschikt ook, werd goedgekeurd.

Hoewel velen het niet eens waren met de maatregel, durfden zij niet te weigeren. Dit mede door het advies van de Joodse Raad om toch vooral gehoor te geven aan de oproep van de bezetter. Bij weigering zouden sancties volgen tegen de weigeraar en zijn familie.

In april 1942 kreeg Ooms de opdracht het kamp te ontruimen en gereed te maken voor de komst van joodse dwangarbeiders. De joodse mannen die in Balderhaar terechtkwamen, waren voornamelijk afkomstig uit de provincie en stad Groningen. Op 10 juli 1942 arriveerde de eerste groep dwangarbeiders. De groep Groninger mannen, later aangevuld met een aantal Brabanders, trof een werkkamp aan bestaande uit twee lange woonbarakken, waarin twaalf wooneenheden, een kantine, een keuken met een woongelegenheid voor de kok/beheerder, een washok en een schillenhok.

Op de mistige vroege ochtend van zaterdag 3 oktober 1942 moesten de mannen gezamelijk met de joodse mannen van werkkamp Balderhaar, onder bewaking van Duitse soldaten, lopen naar het NS-station in Bergentheim. Vandaar werden ze vervolgens voor de zogenaamde “gezinshereniging” overgebracht naar doorgangskamp Westerbork. Al vanaf 9 oktober daarop werden ze verder op transport gesteld naar onder andere Auschwitz. Slechts enkelen zijn teruggekeerd.

Enige maanden na het vertrek van de joodse mannen werden er burgers uit de gehele kuststreek gehuisvest. Het waren gezinnen ditmaal, waarvan de woningen waren opgeëist om de aanleg van de Atlantikwall te kunnen uitvoeren. Meer dan 300.000 kustbewoners moesten hun huizen ontruimen.

Het werkkamp Balderhaar is in 1953 ontruimd en voor afbraak verkocht. Het terrein is deels verkocht aan de firma Sierink, die een zandwinning op deze locatie is begonnen.