De Zuiderzee – Het Zwarte Meer
De Zuiderzee ontstond in vroege middeleeuwen als gevolg van een serie overstromingen, waarbij steeds meer land verdween dat het oorspronkelijke binnenmeer – het Aelmere – van de Noordzee en de latere Waddenzee gescheiden had gehouden. Uiteindelijk ontstond een rechtstreekse verbinding met de Noordzee en werd het binnenmeer een binnenzee. De oorspronkelijke oppervlakte was circa 5.900 km². Met de voltooiing van de Afsluitdijk in 1932 werd de Zuiderzee gesplitst in twee afzonderlijke wateren. Voor de komst van de Afsluitdijk lag Genemuiden aan de Zuiderzee.
Het Zwarte Meer ontstond in de jaren ‘40 door de aanleg van de westelijk ervan gelegen Noordoostpolder. Het meer is 1700 hectare groot en behoort tot de Randmeren Noord van het IJsselmeer (de andere twee zijn het Ketelmeer en het Vossemeer). Het Zwarte Meer wordt omgeven door een viertal gemeenten; Noordoostpolder, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Kampen.
Het Zwarte Meer is als vrij ondiep te typeren. Buiten de vaargeulen die door de scheepvaart worden gebruikt, is het meer niet dieper dan één tot twee meter. Het bestaat grotendeels uit open water. Langs de oever en rond het Vogeleiland zijn op sommige plekken brede rietkragen te vinden en de restanten van de biezenvelden.
Een deel van het Zwarte Meer (283 ha) is in beheer van de Vereniging Natuurmonumenten, het betreft hier voornamelijk oeverlanden. Teneinde de weinig voorkomende kievitsbloem te behouden laat Natuurmonumenten deze oeverlanden maaien en begrazen. In de rietlanden kan men de volgende broedende vogels aantreffen: roerdomp, bruine kiekendief, grote karekiet en purperreiger. Een deel van het riet wordt jaarlijks in opdracht van Natuurmonumenten gemaaid. Hierdoor behoudt het riet zijn sterkte zodat het door vogels kan worden benut om er hun nesten te bouwen.
Een gebied met een oppervlakte van 2169 ha is een Natura 2000-gebied. Het gebied omvat het meer, de oevers met rietkragen, de zuidkant met een groot rietmoeras, het oostelijk deel met een kunstmatig eiland (het Vogeleiland) en restanten van biezenvelden.