Polski
Jakub Böhme (ur. 1575 r. w Starym Zawidowie [dawniej Alt-Seidenberg] koło Görlitz; zm. 17 listopada 1624 w Görlitz) był niemieckim mistykiem, filozofem i chrześcijańskim teozofem. Hegel (1770-1831, niemiecki filozof) nazwał go „pierwszym niemieckim filozofem”.
Jakub Böhme był czwartym z kolei dzieckiem, pochodzącym z rodziny chłopskiej. Ojciec Jakuba był kościelnym oraz ławnikiem sądowym. Chłopiec, z powodu swojej słabej kondycji, został wysłany na naukę do szewca. Po latach wędrówki (celem podpatrzenia różnych technik uprawiania zawodu) Jakub Böhme osiedlił się w 1599 r. w swoim rodzinnym mieście Görlitz, gdzie pracował jako szewc. Uzyskał prawa obywatelskie oraz kupił ławkę do naprawy butów na görlitzkim Rynku Dolnym. Jeszcze w tym samym roku poślubił Katharinę Kuntzschmann i kupił dom na Wzgórzu Garncarskim. W latach 1600-1606 urodziło się mu 4 synów. W tym czasie Böhme miał przynajmniej trzy mistyczne objawienia. Jednakże milczał długi czas na ten temat i rozważał to, co przeżył. W 1612 r., bez akademickiego wykształcenia, napisał swoje pierwsze dzieło „Aurorę” („Jutrzenkę”), zdumiewającą rozprawę jak na prostego szewca, który nigdy nie studiował. Jego teksty nie zawsze są proste do zrozumienia, jednak pełne ponadczasowej głębi.
Böhme nie miał zamiaru opublikować tej pracy i dał ją do przeczytania tylko swoim przyjaciołom. Jednak, bez jego wiedzy, rękopis został skopiowany i rozpowszechnił się bardzo szybko. Ówczesny pastor kościoła Św. Piotra i Pawła w Görlitz, Gregor Richter, uznał dzieło za niechrześcijańskie i oskarżył Jakuba Böhmego o herezję. Wskutek tego Böhme został pojmany i dostał zakaz pisania. Po kilku latach milczenia dał się przekonać swoim przyjaciołom do pisania, teraz już jako kompetentny autor. W międzyczasie zapoznał się z dziełami Paracelsusa i filozofią Neuplatonismusa, a jego talent pisarski bardzo się rozwinął. Jego drugie dzieło „O trzech zasadach boskiego istnienia” („De tribus principiis”) ukazało się w 1619 r.
Razem ze swoją żoną zaczął zajmować się handlem nićmi.
Po publikacji „Drogi do Chrystusa” (1624) oraz innych rozpraw, jego zaciekły wróg, Richter, ponownie sprzeciwił się pracy Böhmego i przygotował nowe oskarżenie. Mimo śmierci Richtera 24 sierpnia, Böhme został jednak osądzony przez podburzonych członków parafii. Böhme w swoich “Teozoficznych pismach okólnych”, które w niedługim czasie zyskały ogromną popularność, zajmował się krytyką i rozważaniami filozoficznymi. Jeszcze na łożu śmierci w tym samym roku Böhme, w trakcie ostatniej spowiedzi, musiał odpowiedzieć pastorowi na wiele pytań dotyczących dogmatów wiary. Następca Richtera odmówił „heretykowi” chrześcijańskiego pogrzebu. Podjudzeni mieszkańcy zniszczyli jego grób na görlitzkim cmentarzu obok kościoła Św. Mikołaja. (Źródło: Wikipedia)
Zadania:
Dom Jakuba Böhme przypomina o życiu i dokonaniach tego filozofa. Znajduje się przy ulicy Daszyńskiego w Zgorzelcu. Jego dziennik jednak znajduje się w Görlitz.
A: Do kiedy Jakub Böhme mieszkał w tym domu? Dwie ostatnie cyfry to A.
B: Pod jakim numerem znajduje się ten dom? Liczba to B.
C: W sąsiedztwie znajduje się muzeum, do którego trzeba się zgłosić, żeby móc zwiedzić Dom Jakuba Böhme. Pod jakim numerem jest to muzeum. Liczba to C.
D: Niemieckie słowo określające „muzeum” różni się jedną literą od polskiego. Która w kolejności jest ta „polska” litera w niemieckim alfabecie? Liczba to D.
N 51°09. ((D-2)*A)+(D-2)+100
E 14°59.(C*30)-(2*B)-6
Deutsch
Jakob Böhme (* 1575 in Alt-Seidenberg bei Görlitz; † 17. November 1624 in Görlitz) war ein deutscher Mystiker, Philosoph und christlicher Theosoph. Hegel nannte ihn den „ersten deutschen Philosophen“.
Jakob Böhme wurde als viertes Kind einer besitzenden Bauernfamilie geboren. Der Vater Jakob war Kirchdiener und Gerichtsschöffe. Auf Grund seiner schwächlichen Konstitution wurde der Knabe zu einem Schuhmacher in die Lehre gegeben. Nach seinen Wanderjahren ließ sich Jakob Böhme 1599 in seiner Heimatstadt Görlitz als Schuhmacher nieder, er erwarb das Bürgerrecht und kaufte eine Schuhbank am Untermarkt. Noch im selben Jahr heiratete er Katharina Kuntzschmann und kaufte ein Wohnhaus auf dem Töpferberg. Seine Frau gebar ihm zwischen 1600 und 1606 vier Söhne. In dieser Zeit hatte er mindestens drei mystische Erfahrungen. Er schwieg aber lange Zeit und bedachte das, was er erlebt hatte. 1612 schrieb er ohne akademische Vorkenntnisse “Aurora“ (Morgenrot) – eine erstaunliche Arbeit für einen einfachen Schuhmacher, der nie studiert hatte. Daher sind seine Texte nicht immer leicht verständlich, doch voller lebendiger Tiefe.
Böhme hatte nicht die Absicht, diese Arbeit zu veröffentlichen, und gab sie nur seinen Freunden zu lesen. Doch man kopierte ohne sein Wissen die Handschrift und verbreitete sie. Der damalige Hauptpastor der Görlitzer Peter- und Paulskirche, Gregor Richter, und hielt das Werk für unchristlich und bezichtigte Böhme der Häresie. Daraufhin wurde Böhme inhaftiert und mit einem Schreibverbot belegt. Nach einigen Jahren des Schweigens ließ er sich 1618 durch Freunde überreden, erneut und jetzt mit der Selbstsicherheit eines Berufenen zu schreiben. Inzwischen hatte er sich mit dem Werk des Paracelsus und mit der Philosophie des Neuplatonismus vertraut gemacht, und sein schriftstellerisches Talent hatte sich fruchtbar entwickelt. Sein zweites Werk Die Beschreibung der drei Prinzipien göttlichen Wesens (De tribus principiis) erschien 1619. Zusammen mit seiner Frau begann er, einen Garnhandel zu betreiben.
Nach der Publikation von Weg zu Christo (1624) und einiger anderer Schriften wurde auch Böhmes Erzfeind Richter erneut aktiv und bereitete eine neuerliche Anklage vor. Trotz Richters Tod am 24. August sah sich Böhme zusehends Anfeindungen der aufgehetzten Gemeinde ausgesetzt. Böhme setzte sich mit seinen Kritikern in den Theosophischen Sendbriefen auseinander, welche in seiner wachsenden Anhängerschaft auf großes Interesse stießen. Noch auf seinem eigenen Sterbebett musste sich Böhme jedoch im selben Jahr einem Glaubensverhör stellen. Richters Nachfolger verweigerte dem „Ketzer“ ein christliches Begräbnis. Die verhetzte Einwohnerschaft besudelte seine Grabstätte auf dem Görlitzer Nikolaikirchhof. (Quelle: Wikipedia)
Aufgabe
Das Jakob-Böhme-Haus erinnert an Jakob Böhme. Es befindet sich in der ulica Daszyńskiego in Zgorzelec. Das Logbuch befindet sich allerdings in Görlitz.
A: Bis wann wohnte Jakob Böhme in diesem Haus? Die letzten beiden Ziffern sind A.
B: Was ist die Hausnummer des Jakob-Böhme-Hauses? Die Zahl ist B.
C: In der Nachbarschaft befindet sich ein Museum, bei dem man sich melden muss, um das Jakob-Böhme-Haus zu besichtigen. Was ist dessen Hausnummer? Die Zahl ist C
D: Das polnische Wort für „Museum“ unterscheidet sich in einem Buchstaben vom deutschen Wort. Wie ist die Stellung dieses polnischen Buchstabens im deutschen Alphabet? Die Zahl ist D.
N 51°09. ((D-2)*A)+(D-2)+100
E 14°59.(C*30)-(2*B)-6
Norsk
Tekst-Norsk
Böhme arbeidet opprinnelig som skomaker i Görlitz inntil 1613 og hadde ingen teologisk utdannelse. Han var inspirert av de sentrale navn i tysk kristen mystikk: Johannes Tauler, Mester Eckhart og Valentin Weigel og av den anonyme Theologia Germanica fra 1300-tallet; men også av Paracelsus alkymi og jødiskkabbala. Essensen av dette ble «en kristen nyplatonisme der den guddommelige treenighet og den skapte verden avledes fra en guddommelig urgrunn uten egenskaper. Både Lucifer, som med sitt fall utløste skapelsen, og Adam, som det opprinnelig fullkomne urmenneske, spiller viktige roller i hans system.»
I sitt hovedverk Aurora oder Morgenröte im Aufgang («Den oppstigende Morgenrøde») fra 1612 forteller han svært personlig om en rekke åpenbaringer som gjorde at han ikke fikk ro før han hadde prøvd å fortelle om dem. Böhmes uttrykk for kristen mystikk er verken preget av ekstaseeller av kontemplativ ro, men av «den forvandlende innsikt».
Hans tanker ble i samtiden karakterisert som kjetterske, og han fikk skriveforbud. De fleste av hans skrifter utkom etter hans død. I levetiden utkom bare traktatsamlingen Veien til Kristus. Om sann bot er den første av tekstene der.
I 1599, etter sine vandreår, slo Jakob Böhme seg ned i sin hjemby Görlitz somskomaker. I tiden etter hadde han minst tre mystiske erfaringer. Han tiet imidlertid lenge og tenkte over det han hadde opplevd. I 1612 skrev han uten akademiske kunnskaper Aurora, et forbausende arbeid for en enkel skomaker som aldri hadde studert. Derfor er ikke hans tekster alltid lett forståelige, men full av levende dybde. Man finner alle kimer til hans senere tenkning allerede i dette verket. Böhme selv gav det navnet Morgenrøde (tittelen Aurora, som den senere ble kjent under, er den latinske oversettelsen av dette navnet). Böhme hadde ikke til hensikt å offentliggjøre arbeidet, og ga det bare til noen venner for at de skulle lese det. Men folk kopierte håndskriftet og sørget for at det ble kjent i en videre krets. Sognepresten for Peter og Paulkirken i Görlitz, Gregor Richter, der Böhme tilhørte menigheten, fikk også en kopi. Richter mente at verket var ukristelig og beskylte Böhme for kjetteri. I tilknytning til det ble Böhme fengslet og han ble ilagt besøksforbud. Etter noen år med taushet, lot han seg i 1618 overtale av venner til å begynne å skrive igjen, nå med en utvalgts selvsikkerhet. I mellomtiden hadde han gjort seg kjent med verkene til Paracelsus og nyplatonismes filosofi, og hans skrivetalent hadde utviklet seg fruktbart. Han første verk Die Beschreibung der drei Prinzipien göttlichen Wesens (Beskrivelsen av de tre guddommelige vesener) utkom i 1619.
Etter publiseringen av Weg zu Christo (Veien til Kristus) i 1624 og noen andre, ble også Böhmes erkefiende Richter på nytt aktiv og forberedte en ny anklage. Böhme beskjeftiget seg med sine kritikere i Theosophischen Sendbriefen (Teosofiske åpne brev), som vakte stor interesse i en voksende tilhengerskare. Han ble spart for videre bråk siden Richter døde like etter. Selv på sitt dødsleie ble Böhme utsatt for et kryssforhør. Richters etterfølger nektet «kjetteren» en kristelig begravelse. Han siste hvilested er på Nikolaikirkens kirkegråd i Görlitz. (Kilde: Wikipedia)
Oppgave
Jakob Böhme Hus minner om Jakob Böhme. Det ligger i Ulica Daszynskiego i Zgorzelec. Men Loggboken ligger i Görlitz.
A: Inntil hvilket år bodde Jakob Böhme i dette huset? De to siste sifrene er A.
B: Hva er husnummeret Jacob Boehme huset? Tallet er B.
C: I nærheten er det et museum som du må ta kontakt hvis du ønsker å besøke Jakob Böhme huset. Hva er husnummeret? Tallet er C
D: Det polske ordet for Museum skiller seg med en bokstav fra det tyske og norske. Posisjonen av den polske bokstaven som skiller seg i det norske og tyske alfabetet er D.
N 51°09. ((D-2)*A)+(D-2)+100
E 14°59.(C*30)-(2*B)-6