Miałem kiedyś dom
W domu oznaczonym współrzędnymi, przy ulicy Berka Joselewicza 5 - urodził się i żył Mordechaj Gebirtig (jid. מרדכי געבירטיג), ludowy poeta i pieśniarz.
Całe swoje życie spędził na krakowskim Kazimierzu - gdzie pracował w swoim wyuczonym zawodzie jako stolarz. W czasie pierwszej wojny światowej pracował jako sanitariusz w szpitalu wojskowym w Krakowie. W czasie dwudziestolecia międzywojennego był związany jako twórca z kołem literackim "Bundu" oraz ze scenami kabaretowymi.
Został zamordowany wraz z żoną i dwoma córkami 4 czerwca 1942 roku, w trakcie akcji wysiedleńczej z żydowskiego getta.
W oknie kamienicy, w której żył przez większość swojego życia, znajduje się "wystawa", dzięki której można zapoznać się z twórczością Mordechaja, a także z pieśniami jego autorstwa, w wykonaniu Benty Kahan.
Poniżej, wiersz pisany przez Mordechaja, gdy Naziści wysiedlili go wraz z rodziną do Łagiewnik:
Miałem kiedyś dom
W zaułku biedy mialem kiedyś dom,
Prywatny azyl, mały własny kąt.
Jak korzeń z drzewem tak złączony byłem z nim,
I czułem, że nie ruszę się już stąd.
Jak zwykły człowiek, miałem kiedyś dom.
Pokoik z kuchnią, cały ludzki świat.
Przyjaciół, co największym skarbem są,
Śpiewałem pieśni, żyłem jakem chciał.
Aż przyszedł wróg i zburzył ten mój świat.
I zdeptał butem życia mego sens.
Nienawiść w sercu miał, a w oczach czarną śmierć.
Ne wiedział dom mój, jak ma bronić się.
Jak ptak bez gniazda niosąc w skrzydłach strach,
Prowadzę żonę, dzieci w deszczu łez,
Wygnany z raju idę w obcy świat,
Nie wiedząc, jaki popełniłem grzech.
W zaułku biedy miałem kiedyś dom,
Opada dym, zbrodniarzy słychać śmiech,
Cóż, teraz muszę iść wśród kpin, złorzeczeń, klątw,
Choć czuję, że Bóg nawet nie wie, gdzie.
Kraków - Łagiewniki, maj 1941
Więcej informacji o Mordechaju Gebirtigu można znaleźć na Wikipedii.
O keszu:
Kesz to proste multi, gdzie przy pomocy informacji znalezionych na współrzędnych trzeba obliczyć miejsce ukrycia finału.
A - ile pionowych prętów znajduje się w kracie okna "wystawy"
B - przy okazji którego festiwalu zamontowano tablice pamiątkową na kamienicy
C - ile liter przed znakiem @ znajduje się w adresie e-mail zapisanym na skrzynce na sąsiednim oknie
Finał: N 50.03 B(A*C-B) E 19.56 (C-B)(A-2)(C-1)
I had a home
It was here, in small apartment at 5 Berek Joselewicz Street, that Mordechaj Gebirtig - a poet, songwriter, actor and carpenter once lived with his family.
He spent almost his whole life on Jewish Kazimierz - running his own furniture renovation shop, as a carpenter. During First World War he was working in military hospital as paramedic. Between first and second World War, he was associated as author with circle of poetry "Bundu".
He was killed with his wife an his both dauthers on 4th June '42. When Nazis were trying to deport all Jews from nearby ghetto.
In window of building when we lived - there is exhibiton, and you can listen some of songs he wrote, sang by jewish singer Benta Kahan.
Below is a poem he wrote after Nazis forced him to leave his beloved Kazimierz, and told him to move to Łagiewniki (other district in Krakow).
I had a home
In the corner of poverty I had a home, oce upon a time
A private heaven, a place in the world that was my very own
Like a tree connected to a root. I felt a part of it
I thought I will never leave.
I had a home like any other man
One room, a kitchen - my whole little world
Together with friends - the most precious gift of all
I sang, I lived as I wished
Than came the enemy who destroyed my world
The meaning of my life stomped to the ground by his boots
He had hatred in his heart and Black Death was reflected in his eyes
My worls, my home - defenseless against him
Like a bird who lost his nest carrying fear on his wings
I walked my wife, my children into the storm of tears
Banned from paradise, I walk into an alien world
Not knowing what sin have I committed.
In the corner of poverty I had a home, once upon a time
The smoke is fading, the criminals scornful laughter echoes in the air
There is no choice now: I have to walk among the mockery, cursing and sneers
Though I feel that even God does not know where
Kraków - Łagiewniki, may1941
More info about Mordechaj Gebirtig you can find on Wikipedia.
About cache:
It's an easy 1 stage multi, where using info acquired on main coordinates you can calculate where the final is.
A - how many vertical bars are in the exhibition window
B - during which festival was installed plaque on the building (B Festiwal Kultury Żydowskiej)
C - how many letters are before @ are in the e-mail address written on the box located on next window
Final: N 50.03 B(A*C-B) E 19.56 (C-B)(A-2)(C-1)
