Krzyże pokutne/pojednania (niem. Sühnekreuze)
Skrzynka powstała w ramach małego projektu
"Śladami Krzyży Pokutnych".
Część krzyży kamiennych można zaliczyć do zabytków związanych z dawną jurysdykcją. Były one fundowane przez zabójców jako element pojednania z rodziną ofiary. Zwyczaj ten panował w Europie Środkowo-Wschodniej pomiędzy XIII, a XVI wiekiem. Poza nielicznymi wyjątkami prawo te było stosowane jedynie na terenie dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Średniowieczne kodyfikacje prawne zaliczały nieumyślne zabójstwo do kategorii przestępstw mogących podlegać rozstrzygnięciu według systemu kompozycyjnego (compositio). Możliwość takiego postępowania wynikała z przyjęcia w Europie Środkowo – Wschodniej zapisów prawa sasko-magdeburskiego. W XIII-wiecznych kodyfikacjach prawnych zapisano, że: kto zabije umyślnie, wedle prawa ma być karany. Kto zabije przygodnie, że jawne to będzie, gardła tracić nie powinien, tylko zapłacić. Krewni zabitego tworzyli solidarny związek rodowy, który ścigał zabójcę. Z drugiej strony zabójca zasłaniał się swoimi krewnymi, co doprowadzało do powstania stanu wrogiego między dwoma związkami rodowymi, mogło dojść do krwawej zemsty. Równocześnie wraz z ograniczeniem krwawej zemsty rozwijała się tendencja do jej zastąpienia ugodą stron – pojednaniem. Krwawa zemsta nie leżała jednak w interesie władcy danego terytorium, dlatego realne korzyści w pogodzeniu dwóch zwaśnionych stron wnosiło jedynie tzw. jednanie, które było bodźcem do wykształcenia się systemu kompozycyjnego. Winnym zabójstwa umożliwiały one zawarcie ugody z rodziną ofiary, jeśli ta wyraziła taką wolę. Sprawca pozbawienia życia drugiego człowieka, zobligowany był do stosownego zadośćuczynienia, którego rodzaj i wymiar ustalał sąd, przed którym spotkał się zabójca z bliskimi zabitego.
W innych regionach Polski (np. Roztocze) występują podobne krzyże kamienne, lecz na razie nie odnaleziono dokumentów świadczących o tym, że są to krzyże pokutne/pojednania, więc zapewne ich funkcja była inna.
Zabójca był zobowiązany do:
· przekazania rodzinie zabitego "główszczyzny"
· ufundowania określonej ilości wosku na rzecz Kościoła
· zamówienia określonej liczbę mszy zadusznych w intencji zabitego
· partycypowania w kosztach pogrzebu
· ufundowania kąpieli, posiłków, odzienia dla biedoty
· peregrynacji osobistej lub opłacenia zastępcy do jednego z ówczesnych miejsc pielgrzymkowych:
· Rzym
· Akwizgran
· Wilsnack
· Jerozolima
· Santiago de Compostela
· ufundować krzyż pokutny/pojednania, kapliczkę pokutną/pojednania lub Marter (krucyfiks lub kapliczkę z przedstawieniem ukrzyżowania Chrystusa lub męczeństwa świętych), który miał skłaniać do modlitwy za duszę zabitego i być potwierdzeniem zrealizowanego aktu pojednania
Zebrzydów dawniej Seiferdau :
Według "Wykazu urzędowego nazw miejscowości w Polsce" Zebrzydów jest jedyną w kraju miejscowością o tej nazwie.
Gdy w 1973 r. powstawała gmina Marcinowice, była to największa wchodząca w jej skład wieś, liczyła wówczas 584 mieszkańców (Marcinowice liczyły wtedy 516 mieszkańców). Do 1945 r. Zebrzydów nosił niemiecką nazwę Seiferdau.
Zebrzydów leży na Równinie Świdnickiej u stóp Masywu Ślęży ok.3 km na wschód od Marcinowic na wysokości ok. 200 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie w rejonie wsi sięga 236 m. Widoczne są tam ślady średniowiecznego grodziska. Wieś, jedna z najstarszych w rejonie, zbudowana została, podobnie jak grodzisko, nad rzeką Czarną Wodą, której źródła wypływają z Gór Kiełczyńskich, stanowiących zachodni kraniec Masywu Ślęży.
Pierwsza wzmianka o Zebrzydowie pochodzi z 1193 r. i zamieszczona została w "Kodeksie dyplomatycznym Śląska". Mówi ona o tym, że wieś należała wówczas do klasztoru Najświętszej Marii Panny Wrocławiu. Z tego samego dzieła pochodzi informacja, że lokacja wsi na prawie niemieckim nastąpiła w 1221 roku.
Wieś posiada kościół. Pochodzi on sprzed 1250 r. Został wzniesiony z kamienia łamanego, pochodzącego z okolicznych kamieniołomów. Pierwotny budynek w stylu gotyckim, uzyskał potem renesansowe dobudówki w XVI w. Wielokrotnie był w swej długiej historii przebudowywany i remontowany i odnawiany. Obecnie jest to kościół jednonawowy, z prostokątnym prezbiterium nakrytym dwuprzęsłowym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, zwieńczony ośmioboczną sygnaturką na dwuspadowym dachu nawy. W latach siedemdziesiątych został otynkowany, przeprowadzono konserwację zabytkowych figur i ołtarza. We wnętrzu znajduje się barokowy ołtarz główny pochodzący z XVIII w. oraz cztery gotyckie rzeźby Madonny. Dwa ołtarze boczne z XIX w.; dzwon, lichtarze cynowe i drewniane pochodzą z XVIII w. Portal i chrzcielnica wykonane zostały z piaskowca w stylu gotyckim - z XV w. Kościół w Zebrzydowie jest kościołem filialnym należącym do parafii św. Katarzyny w Mysłakowie. Zebrzydowska świątynia posiada bogatą historię związaną z patronami tego miejsca kultu. Początkowo patronem kościoła był św. Mikołaj – do połowy XVII wieku, następnie św. Jadwiga Śląska do 1945, obecnie Matka Boska Szkaplerzna.
Ochroną konserwatorską objęte są 2 cmentarze (cmentarz i miejsce pocmentarne) oraz 2 łacińskie krzyże pokutne wmurowane w mur cmentarny. Dysponując wysokiej klasy użytkami rolnymi Zebrzydów był i jest wsią rolniczą. W latach powojennych istniało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie jest tu kilkanaście indywidualnych gospodarstw rolnych.
Od 1 września 1999 w miejsce publicznej szkoły podstawowej zlikwidowanej uchwałą Rady Gminy powstała Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Zebrzydowie. Jest to pierwsza i jedyna placówka tego typu obok katolickiej szkoły w Wirach na terenie gminy. Na dzień dzisiejszy Niepubliczna Szkoła Podstawowa została zamknięta i sprzedana, ale można jeszcze zobaczyć jak budynek szkoły wygląda.
Krzyże Pokutne
O keszu:
Kesz to pojemnik o niedużych rozmiarach. Zawiera logbook, 3 certyfikaty i ołówek. Pojemnik został umieszczony przy Krzyżu, który nie jest przy wejściu do Kościoła, żeby można było spokojnie go podjąć ( nie trzeba wchodzić na teren kościoła )
POWODZENIA :)