CMENTARZ PRZY ZIELONEJ
O miejscu:
Cmentarz komunalny w Jaśle zwany „Starym Cmentarzem” został założony końcem XVIII wieku przy ul. Zielonej (1784 - taka data widnieje na bramie wejściowej). Jest on jedną ze starszych nekropolii dawnego woj. krakowskiego. Najstarsze zachowane obiekty pochodzą z XIX wieku, kiedy zaczęto budować bardziej okazałe nagrobki i grobowce.
W połowie XIX wieku, w miejsce starej drewnianej, wybudowano nową murowaną kaplicę w stylu neogotyckim. W 2010 kaplica przeszła gruntowny remont.
Na cmentarzu tym pochowani są czterej lotnicy polscy . Według informacji na nagrobku, na cmentarzu spoczywają także: szer. ucz. pil. Jan Kudłacik i szer. ucz. pil. Jerzy Pasternak (pochowany jako Masternak), których pochowano w rzeczywistości na cmentarzu w Szebniach, a także szer. Stanisław Sewerniak, pochowany w Boguchwale.
Kpr . Majcherek Stanisław zmarły 01.09.1939 - Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
Kpr. Słabik Paweł zmarły 01.09.1939 - Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
szer. Suchodolski Franciszek zmarły 01.09.1939- Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
szer. Zwoliński Władysław pochowny jako Włodzimierz Zawiliński zmarły 01.09.1939 - Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
Tutaj znajduje się także CMENTARZ WOJENNY NR 23 który zaprojektował Johann Jäger. Pochowani na nim byli żołnierze austro - węgierscy (11) i niemieccy (3) oraz rosyjscy (1568) w 21. mogiłach pojedynczych i 84 zbiorowych.
Tak duża liczba pochowanych z armii rosyjskiej spowodowana jest długotrwałym działaniem w Jaśle rosyjskiego szpitala polowego. Dlatego też znana jest stosunkowo duża ilość nazwisk pochowanych tu żołnierzy tej armii oraz jednostek pochowanych.
Pierwotnie kwatera składała się z dwu mniej więcej równych części o nieregularnym kształcie. Ponieważ groby wojskowe na tym cmentarzu zakładali Rosjanie a także dlatego iż jednocześnie pośród grobów wojskowych chowano osoby cywilne austriackie władze wojskowe w przypadku tego cmentarza miały utrudnione zadanie kiedy projektowano dla niego założenie architektoniczne.
Johann Jäger postanowił ograniczyć się do kilu mniejszych form pomnikowych, na mogiłach rosyjskich stawiając głównie standartowe krzyże ażurowe duże krzyże żeliwne. Groby żołnierzy niemieckich i austriackich otrzymały 2 pomniki – jeden w formie wysokiego drewnianego krzyża , bardzo podobnego lub identycznego do krzyży z cmentarzy nr. 18 w Dębowcu, czy nr 27 w Siepietnicy – Bugaju, drugi w formie wysokiego krzyża z kamiennych bloczków z płaskorzeźbionym mieczem i datami 1914 – 1916 (identyczny krzyż stanowi pomnik cmentarza nr 15 w Harklowej).
Jako że Jasło było siedzibą austriackiego starostwa powiatowego na cmentarzu tym (podobnie jak na wybranym cmentarzu w każdym innym starostwie na obszarze działalności Kriegsgräber – Abteilung Krakau), na ścianie kaplicy przedpogrzebowej umieszczono tablicę z inskrypcją o treści :
AUF DEN WESTGÄLlZISCHEN SCHLACHTEFELDERN / SIND IN DEN JAHREN DES WELTKRIEGE / 1916-1917 / VOM K.U.K. MILITÄRKOMMANDO RAKAU / UNTER LEITUNG DES / FML. BRANDNER EDL. v. WOLFSZHN / 378 KRIEGERFRIEDHÖFE / DAVON IM BEREICHE DER / K.K. BEZIRKSHAUPTMANNSCHAFT / JASLO 42 FRIEDHÖFE / ERBAUT WORDEN
Obecnie teren cmentarza zajęty jest przez pochówki cywilne ale zachowały się dwa krzyże pomnikowe z dawnego cmentarza - kamienny, oraz drewniany z resztką metalowej glorii – korony cierniowej i kamienna tablica.
Na krzyżu kamiennym umieszczono tablicę informującą w języku polskim i niemieckim, iż w miejscu tym znajdował się CMENTARZ WOJENNY o numerze 23 i wymieniającą jednostki tutaj pochowanych. Ponieważ tablica ta zawiera błędy zbliżone do błędów z tablicy na pomniku cmentarza nr 22, jednostki pochowanych tutaj wymienię za zestawieniem poległych opracowanym przez J. Drogomira.
Polegli i pochowani tutaj żołnierze armii austro – węgierskiej należeli do 37. pułku piechoty, 49. p.p., 57. p.p., 2 batalionu strzelców polowych, 2 cesarskiego pułku strzelców tyrolskich, 7 pułku piechoty honwedu, 3. p.p. honwedu, oddziału telegraficznego i 31. batalionu landszturmu. Żołnierze niemieccy należeli do : 77. pruskiego pułku piechoty, 4. królewskiego pruskiego pułku grenadierów gwardii, 4. królewskiego pułku pieszego gwardii. Z nazwiska znanych jest 96 żołnierzy rosyjskich, czyli ok. 6% ogółu pochowanych tutaj żołnierzy tej armii. Ich przynależność pułkowa to: 3. narwski p.p. , 5. kałużski p.p., 17. archangielski p.p., 18. wołogodski p.p., 22. nieżehorodski p.p., 25. smoleński p.p., 34. sewski p.p., 35. brański p.p., 57. modliński p.p., 97. liflandzki p.p., 109. wołżski p.p., 122. tambowski p.p., 124. boroneżski p.p., 175. baturyński p.p., 185. baszkadyklarski p.p., 188. karski p.p., 190. oczakowski p.p., 192. rymnicki p.p., 193. swijażski p.p., 196 iskarski p.p., 241. siedlecki p.p., 243. chełmski p.p., 244. krasnostawski p.p., 287. taruski p.p., 32. syberyjski pułk strzelców.
SKRYTKA:
Skrytka schowana jest poza terenem cmentarza ,jednakże zachęcam do zwiedzenia go .
Cmentarz komunalny otwarty jest w godzinach od 6.00 do 19.00 wejście przez małą bramę
Skrytka, to pojemnik ok. 200 ml ,zawiera logbook , ołówek oraz kilka rzeczy na wymianę .
Proszę o wyciąganie pojemnika bez maskowanie czyli od góry ,a po wpisaniu wizyty o dokładne zamykanie pojemnika i o odkładanie go na miejsce !Dziekuję
