Koester de oester
Deze cache op Kwade Hoek staat in het teken van de Platte oester, ook wel gewone of ook Zeeuwse oester (Ostrea edulis). De Kwade Hoek is een natuurgebied op een landpuntje in onze delta, waar de rivieren en de Noordzee elkaar ontmoeten. Omdat schelpdieren hun voedsel uit het water filteren, houden ze van zulke voedselrijke plekken. Over de beroemde Zeeuwse oester is een en ander te vertellen!
*De Noordzee heeft veel helderder water dan de meeste mensen denken. Vanaf het strand zie je veel opwervelend zand. Bovendien is de zee troebel door slibdeeltjes en ook door algengroei, ten gevolge van de instroom van voedselrijk rivierwater. Dit is een typisch delta-fenomeen: waar de rivieren met de zee samenkomen ontstaat vanzelf een ondiep, voedselrijk estuarium met een dynamische afwisseling van land en water. Verder de zee op en ook bijvoorbeeld vanaf het strand op de Waddeneilanden is de Noordzee behoorlijk transparant en blauw.
*Platte oesterbanken waren ooit heel belangrijk in de Noordzee. Eigenlijk is de Platte oester bijna een icoonsoort voor de rijke Noordzee zoals die nog niet zo lang geleden bestond. Dat is tot op de oude schilderijen terug te zien, er werden volop oesters geschilderd in huiselijke taferelen en in stillevens. Ze vormden onderdeel van het normale voedsel, ze waren niet speciaal een delicatesse.
Meisje met oesters
*In het Nederlandse deel van de Noordzeekwamen in de 19e eeuw enige tienduizenden vierkante kilometers van de Platte oester (Ostrea edulis) voor. Ter vergelijking: dat is ongeveer even veel als het landoppervlak van heel Nederland.
In de Noordzee is hard oppervlak eigenlijk zeldzaam: de bodem is overwegend zandig en slikkig. Zeer veel mariene flora en fauna is voor zijn vestiging echter afhankelijk van hard materiaal. De Platte oester bood dat harde oppervlak en was zodoende een belangrijke schakel in het ecosysteem van de Noordzee. Als er niet alleen zacht, dus bewegend, substraat is, maar ook harde, solide ondergrond is dat gunstig voor veel ongewervelde dieren, zij kunnen zich er aan vast hechten of tussen verschuilen. Ook kleine visjes vinden er leefgebied, door de schuilmogelijkheden en de voedselrijkdom. Dit is het begin van een gezonde visstand in zee.
oesterbanken in de 19e eeuw
*Platte oesters waren lang een belangrijke commerciële soort: een complete kustvisserijsector was ervan afhankelijk. De visserij werd echter te intensief beoefend, waardoor de bestanden in de loop van de negentiende eeuw sterk begonnen te slinken. In de seizoenen 1899-1900 en 1900-1901 werden door Duitse en Nederlandse kotters in totaal respektievelijk 2.260.000 en 1.910.000 oesters aangevoerd. De helft van een eeuw eerder. In Engeland werden er zelfs 5 miljoen aangevoerd.In de vroege 20e eeuw was er al weinig meer van over. De strenge winter van 1963 en een virusziekte Bonamia ostrea waren de genadeslag voor de Platte oester. Vervolgens hebben allerlei vormen van bodemvisserij ook nog hun tol geëist. De Platte oesterbanken zijn zodoende uit de Noordzee verdwenen en daarmee een compleet habitat met de daaraan verbonden levensgemeenschap.
* Hoe ziet een Platte oester er uit? Doorsnede tot 18 cm, de basisvorm is rond, wel variabel, met een onregelmatige stevige schelp met vaak flinterdunne randen. De linker (bolle) klep is groter dan de rechter (platte) klep. Vooral de rechter klep bestaat uit schilferige laagjes die gemakkelijk afbladderen. Lichaamskleur is wit-crème, lichtgrijs tot geelbruin.
Platte oester
Platte oesters leven vanaf de laagwaterlijn tot diepten van tientallen meters. Ze lijken een voorkeur te hebben voor dieper, dus rustiger water, waar minder golfwerking en stroming is.
Inmiddels wordt de Japanse oester of Creuse Crassostrea gigas alom aangetroffen. Deze oester werd geïntroduceerd na het verdwijnen van de Platte oester en is heel succesvol. Deze heeft een heel stevige schelp, tot 23 cm, meestal kleiner. Deze is zeer onregelmatig van vorm, maar meestal langgerekter dan de gewone oester. De grotere linkerklep heeft vaak grove, scherpe plooien. Vuilwit tot geelbruin met paarse vlekken.
Creuse oester
*Een oester is een zogenaamde filteraar, het is een dier wat aan z’n voedsel komt door voortdurend water door zich heen te laten stromen en de voedzame bestanddelen zoals algen, plankton en detritus eruit te zeven. Daarmee maken ze het water dus schoner en helderder. Plankton is een verzamelwoord voor allerlei heel klein dierlijk leven dat vrij in het water rondzweeft. Stroming en beweging van het water bepalen waar het plankton naar toe beweegt, een eigen zwembeweging speelt nauwelijks een rol.
*Platte oesters hebben een aparte levenscyclus: ze wisselen meerdere keren tijdens hun leven van geslacht. Dit is onder andere afhankelijk van de watertemperatuur en van hun leeftijd. Na 1-2 jaar zijn ze tot voortplanting in staat, het zijn dan mannetjes. Meestal zijn ze in het 3de jaar vrouwelijk en het jaar daarop weer mannelijk. Afhankelijk van de grootte van het dier zijn er per keer 1-3 miljoen eitjes. De eieren worden in de schelp bevrucht en blijven daar 7-10 dagen binnen. Vervolgens zijn er vrij in het water zwevend larfjes gedurende 8-14 dagen (biologen noemen dit het “planktonisch veligerlarve-stadium”). Bij een afmeting vanaf ca. 0,3 mm is er broedval en vestiging op hard substraat. Ze hebben een klier die snel hard wordend “cement” afscheidt.
Na ca. 4 jaar (8-10 cm groot) zijn ze geschikt voor consumptie, maar ze kunnen minstens 30 jaar oud worden.
*Er is nu sprake van een vicieuze cirkel, want ook de oesters zelf hebben een harde ondergrond nodig om zich te vestigen. Oesterbanken vormen de belangrijkste vestigingsplaats voor jonge oesters. Daar waar de banken eenmaal weg zijn, kunnen ze vrijwel niet meer terugkomen. Bovendien verspreiden Platte oesters zich van nature slecht vanuit verder gelegen locaties.
Er lijken inmiddels kansen te zijn om Platte oesterbanken weer in de Noordzee terug te krijgen. Zo zijn Platte oesters recentelijk gevonden op kunstmatige harde ondergronden: scheepswrakken, boeien en de funderingen van windmolens. Tevens vormen de toename van beschermde gebieden en van windmolenparken, en het bestaan van populaties met een zekere bescherming tegen de belangrijkste oesterziekte (de parasiet Bonamia ostreae)
*Oesters groeien voortdurend, de schelp bouwt zichzelf dus ook steeds verder op. Daarmee hoopt CO2 op in de vorm van kalk. Wellicht zouden grote riffen van oesters ook een bijdrage kunnen leveren bij het beheersen van de klimaatverandering, door de onttrekking en vastlegging van CO2 als schelpenbanken op de zeebodem. Ook zouden schelpdierbanken kunnen bijdragen aan kustveiligheid, als golfbrekers en kustverdedigers van nature zogezegd. En trouwens, lekker zijn ze ook nog altijd!
Dus... Koester de oester!
En dan nu de cache.
Onderweg kom je langs verschillende objecten, zoek daar naar een aanwijzing.
Om deze te vinden zoek je onderweg naar de aanwijzingen (*) tussen de haakjes.
Wp 1: Van hier uit heb je een mooi overzicht over de Kwade hoek. En op het bankje kun je de eerste opgave berekenen.
WP 2 : Om naar wp 2 te gaan maak je een oversteek van 87 m en 343° , hier vind je een bord over een dier. Stapeltel het laatste woord in de zin "koeien op ..."voor (A)
WP 3 : Om naar wp 3 te komen loop je door tot je rechts een paaltje tegen komt met een blauwe en groen en gele band. Links ervan zie je (B) eilandjes
In de zomer kunnen de eilandjes weg zijn. Tel dan het aantal rijen prikkeldraad van het hek bij Wp2 WP 4 : Vanaf het paaltje loop je verder richting het oosten, en wel voor 454 meter Daar kom je een dikke paal tegen, met een letter en nummer er op. Neem het laatste cijfer na de Z voor (C)
WP 5 : Vanaf de paal houd je aan je rechterhand een voormalige zandvlakte aan. Net zo lang tot je een praktisch bankje tegenkomt , Terwijl je even kan zitten, tel je het aantal stalen palen voor je (D)
Wp 6 : Om nu verder te komen zet je weer een route uit met je kompas. En wel 885m 296° graden. Hier neem je het getal op de eerste regel op de paal voor (E)
WP 7 : Om hier te komen, loop je via een slenk richting zzo tot je een kist tegen komt. Op de kist staat een text. ( blauw 5 woorden ) Stapeltel de eerste letters van de zin voor aanwijzing (F)
De cache ligt op
N 51°50.(E-F)(BxD)C E 003°59.CEA
Als je de cache hebt gevonden mag je de volgende banner in je profiel plaatsen.
Ik vond koester de oester
<a href="http://coord.info/GC5J4F6" target="_blank"><img src="https://d1u1p2xjjiahg3.cloudfront.net/da085bce-dc3a-40a8-8479-78c6ee8233bd.jpg" alt="oester banner" title="oester banner" width="200" border="0"></a>