Krzyże pokutne to monolityczne, proste i surowe kamienne formy w kształcie krzyża wznoszone przez zabójców w miejscu, w którym dokonało się morderstwo. Zwyczaj ten przywędrował do Polski z zachodu. W Europie występuje ok. 7000 krzyży, w tym. ok. 4000 w Niemczech. Na terenie samej Polski znajduje się ok. 600 krzyży, w większości średniowiecznych, choć zdarzają się także XVII-wieczne. Około 400 krzyży umiejscowionych jest na terenie województwa dolnośląskiego.
Morderca, oprócz wzniesienia krzyża, był również zobowiązany pokryć koszty pogrzebu i przewodu sądowego. Winien również łożyć na utrzymanie rodziny zabitego. Był zobowiązany wobec Kościoła, np. musiał zakupić świece. Następnie powinien odbyć boso pieszą pielgrzymkę do świętego miejsca. Wystawienie krzyża stanowiło ostatni punkt pokuty. Krzyż był jej wyrazem zadośćuczynienia. Stawiano go ku pamięci, uwadze i przestrodze potomnych. Miał również skłaniać przechodnich do modlitwy za dusze: zabójcy i ofiary. Przy krzyżu następowało pojednanie zabójcy z rodziną ofiary.
ENG:
Penitential crosses are monolithic, simple and austere stone forms in the shape of a cross posed by assassins in the place where the murder took place. This custom came to Polish from the west. In Europe there are approx. 7,000 crosses, including. approx. 4000 in Germany. In Polish there are approx. 600 crosses, mostly medieval, but there are also from the seventeenth century. About 400 crosses are located in Dolny śląsk. The murderer, in addition to the elevation of the cross, he was also obliged to cover the costs of the funeral and the trial. He must also submit the upkeep of the family of victim. He was bound to the Church, for example he had to buy candles. Then should take barefoot walking pilgrimage to the holy places. Exposing the cross was the final point of repentance. The cross was expression of satisfaction. It was puted in memory, attention and a warning to posterity. It also had a lead pitches to pray for the souls: the killer and the victim. At the cross the killer reconciled with victim's family.