[PL]
Krzyż pokutny znajduje się na łące na północnym skraju wsi. Jest to krzyż z piaskowca z wyrytym na nim mieczykiem - narzędziem popełnionej niegdyś zbrodni. Warto wspomnieć, że drugi taki krzyż znajduje się przy kościele filialnym Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Pątnowie.
Krzyże pokutne to monolityczne, proste i surowe kamienne formy w kształcie krzyża wznoszone przez zabójców w miejscu, w którym dokonało się morderstwo. Zwyczaj ten przywędrował do Polski z zachodu, a panował w niej prawdopodobnie od XIII w. do poł. XIX w. Na przestrzeni wieków krzyże zmieniały swój wygląd oraz formę. Obszar ich występowania sięga od północy Włoch po Skandynawię. W Europie występuje ok. 7000 krzyży, w tym. ok. 4000 w Niemczech. Największym tego typu obiektem w Europie jest krzyż pokutny w Stargardzie Szczecińskim.. Na terenie samej Polski znajduje się ok. 600 krzyży, w większości średniowiecznych, choć zdarzają się także XVII-wieczne.
Morderca, oprócz wzniesienia krzyża, był również zobowiązany pokryć koszty pogrzebu i przewodu sądowego. Winien również łożyć na utrzymanie rodziny zabitego. Był zobowiązany wobec Kościoła, np. musiał zakupić świece. Następnie powinien odbyć boso pieszą pielgrzymkę do świętego miejsca. Wystawienie krzyża stanowiło ostatni punkt pokuty. Krzyż był jej wyrazem zadośćuczynienia. Stawiano go ku pamięci, uwadze i przestrodze potomnych. Miał również skłaniać przechodnich do modlitwy za dusze: zabójcy i ofiary. Przy krzyżu następowało pojednanie zabójcy z rodziną ofiary.
Do XIV w. krzyże były proste i pozbawione rytów. Te z wyżłobionymi narzędziami, przy pomocy których dokonano zabójstwa, zaczęły pojawiać się w XV-XVI. Można znaleźć krzyże z rzeźbami kuszy, noży, mieczy, sztyletów, wideł, toporów, włóczni, sierpów, rewolwerów. Zdarzały się też krzyże z atrybutem zawodu ofiary, np. młotem i obcęgami. Napisy informujące o czasie, miejscu, sprawcy, ofierze, powodzie i narzędziu mordu zaczęły się pojawiać wraz z upowszechnieniem pisma. Alternatywę krzyży stanowiły kapliczki pokutne z wnęką na ołtarzyk, figurę lub obraz.
Krzyże wykonywane były z miejscowego surowca. Mógł to być więc piaskowiec, zlepieniec, granit, bazalt. Spotyka się również krzyże z aureolą pełną lub połowiczną. Występują także krzyże wbudowane w mur. Rozróżnia się wiele typów krzyży: św. Antoniego, trójlistne, barokowe, maltańskie, podwójne, greckie, łacińskie.
[ENG] wg google translate
Penitential cross is located on the northern edge of the meadow to the village. It is a cross engraved sandstone gladioli on it - a tool once committed the crime. It is worth mentioning that the second one is the cross at the Church of the Nativity of St. filial. John the Baptist in Pątnów.
Penitential crosses a monolithic, simple and austere stone forms the shape of a cross erected by assassins in the place where the murder took place. This custom came to Polish from the west, and in it there was probably from the thirteenth century. The half. The nineteenth century. Over the centuries, the crosses were changing their appearance and form. The area of occurrence ranges from northern Italy to Scandinavia. In Europe there are approx. 7,000 crosses, including. approx. 4000 in Germany. The largest of its kind in Europe, is a penitential cross in Stargard .. The same Polish is approx. 600 crosses, mostly medieval, although there is also the seventeenth-century.
The killer, in addition to elevation of the cross, was also required to pay the costs of the funeral and the trial. It must also submit the upkeep of the family of the slain. He was bound to the Church, for example. Had to buy candles. Then should take barefoot walking pilgrimage to the holy places. Exposure of the cross was the last point of repentance. The cross was the expression of satisfaction. It was put in memory, attention and warning to posterity. He also had a lead pitches to pray for the souls: the killer and the victim. When the Cross followed reconciliation with family killer victim.
To the fourteenth century. Crosses were simple and without rites. Those with recessed tools with which the murder was made, began to appear in the XV-XVI. You can find sculptures of crosses with a crossbow, knives, swords, daggers, forks, axes, spears, sickles, revolvers. There is also an attribute of the profession of crosses with the victim, for example. Hammer and tongs. Subtitles indicating the time and place, the offender, the victim, floods and tool murder began to appear with the spread of writing. Alternative crosses were penitential chapel with a niche on the altar, statue or image.
Crosses were made from local raw materials. It could have been so sandstone, conglomerate, granite, basalt. There are also crosses with a halo or half-full. There are also built into the wall crosses. , There are several types of crosses: St. Anthony, trefoil, Baroque, Maltese, double, Greek, Latin.