Cryptogram
Een cryptogram is een bijzondere vorm van een kruiswoordpuzzel. Het woord "cryptogram" komt van het Griekse woord "kryptos", dat "verborgen" betekent. De omschrijving van de in te vullen woorden is op een cryptische (verborgen) manier gemaakt. Vaak zijn binnen de omschrijving twee aanwijzingen te vinden. Door hierover na te denken en te associëren kan men tot de oplossing komen. Als het woord gevonden is kan men veelal terug redeneren en verklaren hoe het samengesteld is, waardoor men in de meeste gevallen, bij goed gemaakte cryptogrammen, ook wel aardig zeker weet dat het gevonden woord juist is.
Geschiedenis
In 1949 was het de eerste keer dat het woord cryptogram in Nederland werd gebruikt in een puzzelwoordenboek. In 1955 verscheen het woord cryptogram voor het eerst in een Nederlands woordenboek. Hiermee verdween de lange omschrijving woordspelingen-kruiswoordraadsel. In het Engelse taalgebied bestonden soortgelijke puzzelsoorten reeds onder de naam cryptic crossword. Het Engelse woord cryptogram heeft echter betrekking op geheime codes.
Het cryptogram is in Nederland na de Tweede Wereldoorlog ontstaan vanuit de kruiswoordpuzzel. Een overgangsvorm was het "Woordspelingen-Kruiswoordraadsel" dat in Denksport verscheen. De omschrijvingen leken iets op een rebus.
Op 12 februari 1949 begon De Groene Amsterdammer met een “kryptogram”. Er werd een toelichting bij gegeven. In het begin werden vaak anagrammen gebruikt. Om de puzzelaar op het goede spoor te zetten werd het woord anagram er tussen haakjes bij vermeld. Als puzzelsoort kan het cryptogram als een unieke Nederlandse puzzelsoort worden beschouwd. De aandacht voor de vorm veranderde steeds meer in nadruk op de betekenis van woorden.
Vanaf de zestiger jaren had ieder dagblad een eigen cryptogram. De cryptogrammen in NRC Handelsblad en de Volkskrant werden zeer bekend. De omschrijvingen werden in de loop der jaren korter.
De kortst mogelijke omschrijving is het cryptoniem met een cryptische omschrijving die slechts uit één woord bestaat.
Oplossen
Om tot een oplossing te komen is het belangrijk alle woorden van de zin apart op al zijn betekenis(sen) of synoniemen en homoniemen te bekijken en niet zozeer te kijken naar de vreemd geformuleerde zin als één geheel.
Bijvoorbeeld: Het woord vier(de) kan staan voor het Romeinse cijfer "IV", en dus als letters "I en V" te gebruiken, maar ook doelen op de vierde letter van het alfabet de letter de "D", of nog een mogelijkheid; verleden tijd van vieren (= feest óf een touw laten vieren).
Ook moet er goed opgelet worden of een zin in tegenwoordige tijd of verleden tijd gesteld is. Wordt er enkelvoud of meervoud gebruikt? Wordt er een verkleinwoordje gebruikt?
Als het woord "hoort" in een omschrijving voorkomt kan dit betekenen "klinkt als...". De naam "Frans" kan doelen op een Franse term en een land genoemd als "in Engeland" genoemd kan mogelijk doelen op een Engelse term. Het zijn allemaal cryptische aanwijzingen om tot het juiste antwoord te komen. Andere voorbeelden: "weer" kan in een cryptogram betekenen dat het woord achterstevoren moet worden gelezen. Er kan ook gebruikgemaakt worden van anagrammen.
Voorbeelden:
De kraai klinkt stoutmoediger dan dat ventje (8) → kabouter
kraai = ka
stoutmoedig = boud
klinkt als → bout + overtreffende trap = bouter
ka + bouter = kabouter = ventje
De eerste beroemdheid wordt geplukt (5)→ aster
eerste = a
beroemdheid = ster
een aster = bloem, een bloem kun je plukken.
Professor met een rugzak (8) → Zwerfkei.
Zwerven = ronddolen met een rugzak
professor = kei in zijn vak
Als omschrijving van zwerfkei had er ook kunnen staan: Dolende bolleboos. Woorden kunnen dus op meerdere manieren worden omschreven.
De cache is bereikbaar vanaf het openbare groen, men hoeft niet door de tuin zelf te lopen.
Hij kan gewoon omhoog getild worden.
Om tot de locatie te komen dient u de oplossing van elke cryptische omschrijving terug te rekenen naar 1 cijfer (a=1). Tussen de haakjes staat het aantal letters waaruit dit woord bestaat
A: Geruchtmakende loods (4)
B: Breng een staaf ter wereld (4)
C: Een heks en een rund maken een bakbeest (5)
D: Deze kleren maken de man niet! (8)
E: Veel dieren maken er een troep van (11)
F: Beton overmaken (7)
G: Heeft vast te maken met de snelheid (5)
De cache locatie wordt dan:
50 5A.BCD - 005 5E.F0G
Je kunt de antwoorden van de puzzel controleren op GeoChecker.com.
Op de container wachten nog 4 cryptogrammen op u. Reken elke uitkomst hiervan door naar 1 cijfer voor de code van het cijferslot.......