Geschiedenis Corneliuskerk
Op de plek van de vroegere dorpskerk (1839-1908) bouwde aannemer Jan Ubachs (Heerlen) in nog geen jaar tijd (1909) de tegenwoordige kerk; een neo-romaanse kruisbasilica (1909).
Het ontwerp is van de architecten Joseph Cuypers (Roermond) en Jan Stuyt (Den Haag).
Het buitenwerk van het bakstenen gebouw kent een verscheidenheid aan ornamentiek. Het binnenwerk is gepleisterd en toont pilaren van Kunradersteen en rondbogen van rode baksteen afgewisseld met blokken mergel.
Aan de architectuur van het gebouw is in de loop der jaren nagenoeg niets gewijzigd. Dit kan men niet beweren van de inrichting.
Bij de oplevering waren er geen kerkbanken, geen elektriciteit en bestonden alle ramen uit eenvoudig glaswerk.
Een aantal objecten zijn afkomstig uit de oude kerk; zo ook de vloertegels in het middenschip. Het kerkinterieur is in haar bestaan enkele malen heel verschillend beschilderd geweest. In 1918 werd een preekstoel geplaatst. Aanvankelijk rechts in het middenschip, aan de pilaar ter hoogte van de eerste kerkbanken. Later werd deze verplaatst naar de pilaar links. De oplettende kijker kan aan beide pilaren nog sporen hiervan vinden.
Op het priesterkoor realiseerde men in 1925 tegen de boogwand voor de absis twee devotiealtaren. Een voor het H. Hart van Jezus (links) en een voor St. Jozef (rechts). Een jaar later werden zowel de Mariakapel (linker transept) als de Corneliuskapel (rechter transept) voorzien van een altaar.
Na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) werden de gelovigen meer bij de Eucharistie betrokken. De priester zou de Mis niet langer meer opdragen aan - en gericht naar het hoofdaltaar, maar deze zou voortaan gericht staan naar de kerkgangers. Hiertoe werd een volksaltaar of altaartafel op het priesterkoor geplaatst. In onze kerk bestond deze eerste altaartafel uit twee kolomvormige poten en daarboven een overstekend blad. In 1970 werd vóór het bestaande priesterkoor en communiebanken een nieuw houten priesterkoor aangelegd. Dit was rondom uitgevoerd als trap en geheel gestoffeerd met beige vaste vloerbedekking. Er kwam toen ook een nieuwe eikenhouten altaartafel. Enkele kerkbanken moesten wijken evenals de preekstoel. De banken in de transepten werden gedraaid in de richting van het nieuwe koor.
Begin jaren zeventig werden een aantal kleine ramen in de bijruimten van het kerkgebouw wegens beschadiging dan wel moedwillige vernieling vervangen door draadglas. Sommige werden zelfs dichtgemetseld waaronder de twee rondvensters in de achtergevel van de bijsacristie.
Tijdens een grootscheepse renovatie in 1987 - onder leiding van architect Jos Hamers (Architektengroep Mertens BV, Hoensbroek) - werd het houten priesterkoor gesloopt en kreeg het koor zijn huidige vorm. Het niveau van het oorspronkelijke priesterkoor werd verlaagd, behalve in de absis waar het hoofdaltaar gehandhaafd is.
De vloer, evenals die van de koren in de beide zijkapellen, werd uitgevoerd in gelijksoortige tegels als bestaand in middenschip en zijbeuken. De niet-authentieke zijaltaren werden verwijderd. De Corneliuskapel werd ingericht als dagkapel waar de eikenhouten altaartafel uit 1970 een nieuwe plaats kreeg. De banken in dit transept werden weer in hun oorspronkelijke richting opgesteld.
De toegang tot de kerk zou voortaan rechtstreeks via het hoofdportaal zijn. De oorspronkelijke tochtportalen kregen een nieuwe bestemming als berging. De kleine deuren vanuit deze portalen naar de kerk werden dichtgemetseld. In het stucwerk zijn sporen aangebracht die de oude doorgangen markeren. De beelden van St. Jozef en H. Hart vonden hier een nieuwe plaats.
Het exterieur onderging een tweetal opmerkelijke wijzigingen: de dakbedekking, oorspronkelijk oranjerode dakpannen, werd uitgevoerd in Spaanse natuursteen leien. De hoofdentree - twee keer twee deuren - werd geminimaliseerd tot één stel deuren. Het ter plaatse bestaande sierstucwerk werd doorgetrokken langszij de gecentreerde entree. De toegangsdeuren tot het kerkgebouw werden al eerder vernieuwd. Behalve de buitendeur van de sacristie, deze is nog origineel.
Ga voor meer informatie en foto's naar Kerken in Limburg.
De Christus-Koningkerk te Nieuw-Einde is aan de eredienst onttrokken in 2004.
Ga voor informatie en foto’ s over de Christus-Koningkerk te Nieuw-Einde naar Kerken in Limburg.
Voor informatie en foto’s van de voormalige Paulus kerk te Passart ga naar Kerken in Limburg
Renovatie van de Corneliuskerk
In de periode 2011-2016 vindt een grondige onderhoudsbeurt plaats van de Corneliuskerk. Aan de buitenkant van de kerk staat op het programma: vernieuwing van het voegwerk, vernieuwing van de platte daken, vervanging van dakgoten en reparatie van ramen. Aan de binnenkant vindt het werk voornamelijk plaats in de torens. Er komen nieuwe houten vloeren en bordessen en houten ladders met leuningen, zodat de torens beter bereikbaar worden.
De totale renovatie duurt zes jaar, maar dat betekent niet dat er zes jaar lang aan een stuk door wordt gewerkt. In 2013 en in 2016 vindt het leeuwendeel van de werkzaamheden plaats. Tussendoor worden minder uitgebreide klussen uitgevoerd. De reden van deze fasering is vooral financieel. Door het werk over zes jaren te verdelen zijn er subsidies van rijk, provincie en gemeente beschikbaar gekomen.
De architect voor het hele renovatieplan is Albertz Hendrix, architecten BNA BV uit Elsloo.