De Hatertse Vennen EarthCache

De Hatertse en Overasseltse Vennen

Het ongeveer 520 ha grote gebied bestaat uit een aantal "echte vennen" gelegen in een grotendeels aangeplant bos met resten eikenhakhout, percelen heide en kleine schilderachtige akkertjes en eilandjes. "Echte vennen" worden niet gevoed door grondwater maar voor het merendeel door regenwater. Het gebied wordt gekenmerkt als zijnde voedselarm, plaatselijk zelfs als extreem voedselarm. Het is een stuifzandcomplex. Deze stuifzanden zijn vanuit de bijna droge bedding van de Maas, door hevige westenwind in grote hoeveelheden op rivierleem afgezet. Dat rivierleem is meer dan 11.000 jaar geleden afgezet door Rijn en Maas.

Het reliëf zoals we dat nu aantreffen moet pas later zijn ontstaan tijdens een droge, warme periode. Hierdoor kon de wind opnieuw vat krijgen op het uitgedroogde en vrij schaars begroeide zand, waarbij diepe duinpannen en hoge duinruggen ontstonden. Op bepaalde plaatsen zijn de duinpannen tot op de eronder liggende leemlaag uitgewaaid, waardoor de kommen zich met regenwater konden vullen.

De Walrick ruïne

Aan de rand van het vennengebied bevindt zich de ruïne van een 15e eeuwse kapel, gewijd aan Sint Walrick (Walaricus, gestorven in 622), de beschermheilige van de zieken, in het bijzonder de koortslijders. Er is een legende over de hoofdman van de Hoemannen, hij vroeg Sint-Willibrord zijn zieke dochter te genezen en hing lapjes in een boom. De dochter genas en beide bekeerden zich uit dankbaarheid tot het christendom De andere hoofdmannen brachten de hoofdman en zijn dochter om door hun hut in brand te steken, er werd een kruis geplaatst op deze plek. Behalve om er te bidden in de kapelruïne, togen pelgrims naar deze plaats om er de koorts van zieken 'af te binden': sinds de 19e eeuw is de verering overgebracht naar nabij gelegen struiken en bomen, i.h.b. de 'koortsboom' (een zomereik, Quercus robur), waar men tot op heden nog lapjes en repen stof van koortslijders kan zien hangen.

The Hatert and Overasselt Fens

The approximately 520 acre area consists of a number of "true fens" located in a large planted forest of scrub oak remains, heath land and small picturesque farm fields and meadows. "True fens" are not fed by groundwater but mostly by rainwater This drift sand area is characterized as being nutrient poor, locally even as extreme nutrient poor. These sands are drifting, by violent westerly winds, from the almost dry bed of the Maas and deposited in large amounts on the river loam. That river loam, on its turn, was deposited by Rhine and Maas more than 11,000 years ago. The height diferences as we see now must have arisen later during a dry, warm period. This again allowed the wind to get grip on the dry and quite sparsely vegetated sand, where deep hollows and high dune ridges are formed. In certain places the hollows were deepened till the underlying loam, so rainwater could fill and turned them to "true fens"

The Walrick Ruins

Situated on the edge of the "true fens area" is the ruins of a 15th century chapel, dedicated to St. Walrick (Walaricus, died in 622), the patron saint of the sick, especially the fever sufferers. There is a legend about the captain of the “Hoemannen”, he asked St. Willibrord to heal his sick daughter and he hung pieces of fabric in a tree. The daughter healed and both converted to Christianity in gratitude. The other captains then killed the captain and his daughter by lighting their hut on fire, there was a cross raised on this site. Except to pray in the chapel ruins, pilgrims went to this place to make the fever of the sick disappear: since the 19th century, the cult moved to nearby bushes and trees, esp. the "fever tree" (an oak, Quercus robur), where to date you can see patches and strips of fabric hanging.