[PL]
Zamek:
Znajdujące się na Górze św. Marcina w pobliżu Tarnowa ruiny są pozostałością jednego z największych średniowiecznych zamków w Polsce. Jego powierzchnia wynosiła ok. 2000 m2, posiadał własny browar, lodownię, zwierzyniec i inne użyteczne pomieszczenia, w sumie 44 komnaty.
Zamek wybudował na początku XIV w. Spycimir Leliwita, protoplasta rodu Tarnowskich. Niestety już w 1441 r. zamek został zdobyty i zniszczony przez Węgrów. Po tym wydarzeniu został on odbudowany, a drewniane elementy zastąpiono kamiennymi. XVI w. był okresem największej świetności zamku. Wówczas to Jan Tarnowski przebudował go w stylu renesansowym czyniąc go słynnym na cały kraj. Niestety, po śmierci Jana Tarnowskiego zamek zaczął przechodzić z rąk do rąk, a spory spadkowe doprowadziły go do ruiny. Stopień jego zniszczenia był tak znaczny, ze w 1655 r. plądrujący Tarnów Szwedzi w ogóle nie byli zainteresowani zamkiem. Mimo wcześniejszych prób odbudowy zamku, w XVIII w Sanguszkowie, ówcześni wlaściciele zamku, nakazali jego rozbiórkę w celu pozyskania budulca m. in. dla sióstr bernardynek na budowę kościoła i klasztoru, doprowadzając go do ostatecznego upadku. W połowie XIX w. otoczenie zamku zostało zdewastowane przy próbie usypania kopca ku czci ofiar powstania w 1846 r.
W 1938 r. książę Roman Sanguszko podarował miastu pozostałości po zamku i teren wokół niego, jednak nie dopilnowano wpisania tego faktu do ksiąg wieczystych. Mimo zainteresowania prawnego uregulowania tych spraw przez miasto, w 2008 r. ujawniono fakt sprzedaży tych terenów prywatnej spółce przez spadkobiercę księcia Pawła Sanguszkę. Ważą się więc losy pozostałości zamku.
Zamkowy skarb:
W latach 1939, 1963-69 i 1979-86 podjęto badania archeologiczne na terenie ruin. Znaleziono wówczas wiele interesujących przedmiotów, jednak najciekawszym znaleziskiem była skrytka (!) w jednej z zamkowych ścian. Znajdował się tam skarb 1000 srebrnych i miedzianych monet oraz liczne przedmioty metalowe i kościane oraz pozłacany detal architektoniczny.
Parking:
W pobliżu ruin prowadzi droga asfaltowa, lecz obowiązuje na niej zakaz ruchu dla samochodów! Polecany parking pod współrzędnymi: N 49° 59.350 W 021° 00.081.
Skrytka:
Ze względu na dużą ilość ludzi a także ochronę murów zamkowych, skrytka znajduje się w lesie ok. 50 m od ruin. Umieszczona jest w pobliżu wąskiej ścieżki leśnej na stromym stoku. Ze względu na słaby odbiór sygnału z satelity, trudność zadania wyceniona na 2. Pojemnik zawiera dziennik znalezień (logbook), ołówek, parę drobiazgów na wymianę i nagrodę dla pierwszego znalazcy (FTF). Powodzenia!!
[EN]
The castle:
The ruins on St. Marcin Hill near Tarnów are remains of one of the largest medieval castle in Poland. Its area was about 2000 sq. m and here was 44 rooms (including brewery, ice house, and others).
The castle was established at the beginning of 14th century by Spycimir Leliwita – ancestor of Tarowski family. Unfortunately, in 1441 the castle was captured and destroyed by Hungarians. The castle was rebuilt later on and all wooden features were replaced with stone. The 16th century was the period of the greatest splendour of the castle. In that time Jan Tarnowski rebuilt the castle in the Renaissance style, making it famous to the whole Poland. Unfortunately, after Jan Tarnowski died, legacy conflicts turned the castle into ruin again. Destruction was so pervasive that Swedish army plundering Tarnów in 1655 were not interested in it at all. Despite few attempts to rebuild the castle, Sanguszko family (owners of the castle) ordered its demolition to obtain building material for a church and a priory of Bernardine sisters. That was the ultimate fall of the castle. In the middle of 19th century the neighbourhood of the castle was devastated while attempting to build a mound in honour of the 1846 insurrection victims.
In 1938 prince Roman Sanguszko, who owned the castle, donated the castle grounds to the city of Tarnów, but they didn’t make any inscription in the real-state register. Despite town council’s interest of law regulation, in 2008 the current owner prince Pawel Sanguszko sold this land to a private company.
Castle treasure:
In years 1939, 1963-69 and 1979-86 archeological excavations were conducted on the castle grounds. Many interesting things were found, but the most interesting was the cache (!) hidden in one of the castle walls. It contained 1000 silver and copper coins and many metal and bone things and gilded architectural detail.
Car park:
Close to the castle ruin follow a tarmac road (not accessible for cars). Recommended car park at coordinates: N 49° 59.350 W 021° 00.081.
The cache:
Due to highly muggled area and historic monument protection, the cache is placed about 50 m from the ruins. The cache is hidden close to a narrow forest path on a steep slope. Due to poor signal from satellites there, difficulty is 2 stars. Container includes a logbook, pencil, some goodies and FTF prize. Good luck!
