Ter gelegenheid van ons 1-jarig Geocaching
jubileum deze niet heel erg voor de hand liggende traditional, met
een toepasselijke naam .. want tja, is het niet een beetje
Loco als je op zoek gaat naar zoiets Poco's ?
Aan de Noordwestkant van Utrecht is een
bedrijventerrein gevestigd op de locatie waar eerst nogal veel
Loco's werden geproduceerd. Ter herdenking aan dit feit, heeft men
gemeend er eentje achter te moeten laten, en wel de kleinste Loco
in Nederland: De Sik.
De Sik is een voornamelijk door Werkspoor gebouwde locomotor die
bij de Nederlandse Spoorwegen veel werd gebruikt voor het rangeren
met goederenwagens.
Werkspoor werd in 1826 opgericht door Paul van Vlissingen als
een reparatiewerkplaats voor stoommachines voor de Amsterdamse
Stoombootmaatschappij waarvan hij mede-oprichter was. Dit bedrijf
was oorspronkelijk gevestigd in Amsterdam. In 1827 werd een
voormalige rokerij van de Vereenigde Oostindische Compagnie gehuurd
om uit te breiden. Samen met Abraham Dudok werd nu een bedrijf
opgezet onder de naam Fabriek van Stoom- en Andere Werktuigen.
Omstreeks het midden van de 19e eeuw had het bedrijf al 1000
werknemers, en ook werd het predicaat 'koninklijke' verworven. Men
vervaardigde er stoommachines voor de scheepsbouw en de
suikerindustrie, en ook stoomlocomotieven. Het bedrijf was sterk
afhankelijk van regeringsorders. In 1913 verhuisde de fabricage van
spoorrijtuigen en staalconstructies naar het industrieterrein Lage
Weide in Nieuw Zuilen, het gebied waar deze cache te vinden is.
Hier werden ook enkele beroemde bruggen gebouwd, zoals de Waalbrug
bij Nijmegen, de Bommelse Brug bij Zaltbommel, en de Moerdijkbrug.
In 1929 werd het telegramadres Werkspoor de officiële naam van het
bedrijf.
De loodsen van Werkspoor
In de jaren zestig bouwde Werkspoor veel treinstellen Plan T en
V. Plan V-stel 419, teruggebracht in de oorspronkelijke
kleurstelling. In de jaren vijftig groeide het bedrijf gestaag en
werd met duizenden werknemers de grootste werkgever in Zuilen en
Utrecht. In 1954 fuseerde het bedrijf met Stork en bleef het
bestaan als onderdeel van de Verenigde Machinefabrieken
Stork-Werkspoor (VMF).
Rond 1968 had Werkspoor zoveel orders (o.a. voor de bouw van de
NS-treinstellen Plan V en een grote serie Amsterdamse trams) dat
werk werd uitbesteed aan de Duitse fabrikant Düwag. Desondanks had
de afdeling rollend materieel (afdeling Rolma) weinig
toekomstperspectief omdat het bedrijf alleen aan de Nederlandse
markt leverde. De directie heeft de afdeling Rolma in 1972
gesloten. Treinstel 840 van de NS is het laatste gebouwde rollend
materieel (afgeleverd in 1972).
Hiermee ging er ook een stukje Nederlandse geschiedenis
verloren.
Er zijn, na een aantal prototypes, twee series van de Sik
geproduceerd: de Oersik genoemde serie 103-152 en de sterkere,
dieselelektrische serie 201-369.
De oer-sik
Omdat stoomlocomotieven alleen aanwezig waren op grotere
stations was het lastig om op kleinere stations rangeerbewegingen
uit te voeren. Er was hier echter wel behoefte aan, maar het was
economisch onverantwoord dit te doen. Hiervoor was een locomotor
beter geschikt. Ook was deze gemakkelijker te bedienen, waarop dan
een goedkopere rangeerder kon worden ingezet. Verder werden de
locomotoren ook gebruikt om goederenwagens op kleinere stations op
te halen of af te geven. Deze werden dan op een grotere station in
de doorgaande goederentreinen opgenomen.
Rangeren ging met deze locomotoren met een snel tempo. De
locomotor had geen luchtdrukremmen, en in het begin van z'n dienst
hadden ze een automatische koppeling. Ook was het mogelijk om de
locomotor vanaf de treeplanken aan de zijkanten te bedienen. De
locomotoren werden aangedreven met een dieselelectrische
krachtbron. Omdat er geen compressor nodig was, was er ook een
oplossing nodig voor de fluit/toeter. Daar elektrische toeters niet
zo luid kunnen zijn moest er luchtdruk gebruikt worden. Daar alleen
de uitlaat genoeg luchtdruk opbrengt, werd er gekozen om een
hulpstuk op de uitlaat te plaatsen. Door aan het koord te trekken,
werd het hulpstuk in de uitlaatluchtstroom geplaatst en klonk een
trillende fluit al naar gelang het toerental van de motor.
De remmen zijn vrij makkelijk te bedienen. De locomotor heeft
een handrem, een valrem en een voetrem. De val- en voetrem zijn
vanaf buiten makkelijk te bedienen. De voetrem is een traphendel
die hierdoor de remblokken tegen de wielen aandrukt. De hand rem
doet hetzelfde, alleen met een draaihendel vanuit de cabine. De
valrem is een verticaal draaiend hendel dat door zijn gewicht aan
de hendel helpt remkracht uit te oefenen en de locomotor stil te
houden, indien de bediener afstapt. Ook is hiermee de remkracht
preciezer te bepalen. In alle gevallen wordt het remwerk volledig
mechanisch aangedreven.
Als werkpaard was de locomotor zeer gewaardeerd in de
rangeerdienst. Snel en vlot en zonder grote technische
problemen.
De Sik bij station Zuilen is van de serie 201-369. De serie
201-369 is een grotere en sterkere uitvoering van de locomotor. Zij
werden in dienst gesteld tussen 1934 en 1951. Aanvankelijk waren
zij groen geschilderd, vanaf de jaren zeventig werd dit de
NS-huisstijl geel-grijs.
Station Utrecht Zuilen is een van de nieuwe stations die gebouwd
zijn in het kader van het project Randstadspoor, gelegen aan het
traject Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal (de Rhijnspoorweg).
Het station is aangelegd bij de recente spoorverdubbeling op dat
traject.
Utrecht Zuilen ligt tussen de woonwijken Zuilen en Ondiep aan de
oostkant van het spoor en het bedrijventerrein Cartesiusweg ten
westen hiervan.
Het station is gebouwd op het dubbele viaduct over de
Cartesiusweg/St. Josephlaan, en heeft aan beide zijden van de weg
trappen en een lift om ervoor te zorgen dat het station te bereiken
is zonder de drukke weg over te moeten steken. Aan beide zijden van
de weg zijn bushaltes, kaartautomaten en fietsenstallingen.
De ingebruikname van het nieuwe station stond oorspronkelijk
gepland bij het ingaan van de dienstregeling 2007 op 10 december
2006. Dat werd enkele malen uitgesteld tot 10 juni 2007.
Het station word bediend door de NS dmv. Sprinters, die van
Arnhem tot Amsterdam rijden. Ook stopt er een GVU-bus, maar dan
onder het viaduct.
Bron:
Wikipedia,
Het Utrechts
Archief,
www.zuilen.net
Veel succes bij het zoeken, maar bedenk je wel de volgende
dingen:
- Je zoekt naar een nano
cache
- Het punt is druk bezocht, vooral
in de spits, vermijd daarom de spits!
- Een travelbug of geocoin gaat
hier niet passen
- Gebruik bij het terugplaatsen de
2 magneten die beschikbaar zijn, een voor de cache en een voor de
log!