De Oude Strandwal EarthCache
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(other)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Earth Geology monument De Stompe Toren
De Oude Strandwal Net ten oosten van Haarlem ligt de gemeente Haarlemmer-liede en Spaarnwoude Op de kaart is een scherpe overgang te zien tussen stad en platteland. Als we rijden op de Lage Dijk, bij punt 1 op de kaart, zien we in het oosten Spaarnwoude liggen. Picture 1
Temidden van enkele gebouwen rijst de Stompe Toren op. Met een verrekijker of telelens wordt duidelijk dat de toren op een verhoging in het terrein staat. Picture 2
We gaan naar punt 3 op de kaart, een parkeerterrein, waarvandaan we naar de Stompe Toren kunnen lopen. Onderweg kunnen we vanaf punt 2 op de Hoge Spaarn- dammerdijk goed zien dat er vanaf de toren een hogere rug in het terrein in onze richting loopt. Het blijkt een langgerekte strandwal te zijn. Vanaf het parkeerterrein lopen we naar de toren. Op het bord wordt uitgelegd dat al vanaf ongeveer 4500 jaar geleden, weliswaar met onderbrekingen, bewoning op de strandwal geweest is.Picture 3
De Stompe Toren en de kerk zijn rond 1300 gebouwd.
Op een regenachtige 25ste november 2002 vond bij de Stompe Toren een bijzondere gebeurtenis plaats. Zeven jaar na de benoeming van het eerste aardkundige monument in Nederland, de Grebbeberg, onthult gedeputeerde Ada Wildekamp het eerste aardkundige monument in Noord-Holland. Het zou de start worden van een hele serie monumenten.
Op een gedenksteen staat deze gebeurtenis in-gebeiteld. Het doet op het eerste gezicht misschien wat gekunsteld aan zo'n fors brok graniet in deze streek van het land, maar het is natuurlijk wel een typisch aardkundig gedenkteken.
Picture 4
Op de Geomorfologische kaart van Nederland, is te zien hoe de langgerekte strandwal (geel),weliswaar met onderbrekingen, temidden van de ontgonnen veenvlakte (paars) ligt.
Voor het ontstaan van de strandwal moeten we enkele duizenden jaren terug gaan.Na de laatste ijstijd, het Weichselien, steeg de zeespiegel door het afsmeltende landijs.Aanvankelijk ging deze stijging zo snel dat de kustlijn zich landinwaarts verplaatste.De getijden-werking had grote invloed.Grote getijdensystemen, zoals de Oer-IJ, waren in deze periode actief.
Zo'n 5000 jaar geleden trad er een kentering op.
De zeespiegel begon wat minder snel te stijgen.
Door de branding worden dan evenwijdig aan de kust uit de strandafzettingen langgerekte ruggen gevormd, de zogenoemde strandwallen.
Ter hoogte van het huidige Spaarnwoude lag een moerassig veengebied.
Hier werd door de branding, circa 5200 jaar geleden de meest oostelijk gelegen strandwal opgeworpen.
Aanvankelijk viel zo'n strandwal alleen bij eb droog.
Door verdere ophoging ten gevolge van sedimentatie hield de strandwal uiteindelijk, hoewel de zeespiegel nog verder steeg, bij vloed stand.
Zeewaarts van de strandwal van Spaarnwoude werd op de strandvlakte door de branding een nieuwe strandwal opgeworpen.
Dit herhaalde zich enkele keren, waardoor de kustlijn zich ondanks de stijgende zeespiegel weer in westelijke richting verplaatste.
De brede(500 m) strandwal van Haarlem is 4800 jaar geleden en die van Santpoort 4300 jaar geleden gevormd.
In de loop der tijd zijn op de oude strandwallen door de wind duinen, de zogenoemde oude duinen, gevormd.
De nu dicht langs de kust gelegen hoge duinen, de zogenoemde Jonge Duinen, zijn pas na het begin van onze jaartelling ontstaan.
Picture 5.
Tijdens een rondwandeling in de directe omgeving van de kerk is op diverse plaatsen een duidelijke trede in het terrein te zien bij de overgang van de strandwal naar de veenvlakte. Wanneer we bedenken dat de meer naar het westen gelegen brede strandwallen vrijwel geheel bedekt zijn met bebouwing (bv Haarlem)dan moeten we dankbaar zijn dat de provincie Noord-Holland dit kleinood tot aardkundig monument heeft benoemd.
Picture 6
Nederlands:
(1) Opdracht : Maak op het coördinaat dat bovenaan deze pagina staat een foto van jezelf met je GPS bij de steen.
(2) Opdracht: Als voorwaarde om deze earthcache te mogen loggen moet je een email sturen aan de beheerder van deze cache met het antwoord op de volgende informatie: Hoe breed is deze Oude Strandwal van Spaarnwoude?" Indien de email niet goedgekeurd is, wordt de log verwijderd".
The Old Beach wall.
Just east of Harlem you have the city of Haarlemmerlieden and Spaarnwoude.On the map you can see a sharp transition between the city and the countryside.Picture 1
If we drive over the Lage Dijk, near Point 1 on the map, you can see in the east Spaarnwoude.In the middle of several buildings you can see the Blunt Tower (the Stompe Toren).Picture 2
If you use a telescope then it becomes clear that this tower stands on higher ground in this terrain.
From a parking nearby you can see the Blunt Tower very clear and is it a short walk. Underway from the Hoge Spaarndammerdijk you can see clearly that from the tower a higher terrain is present in your direction.Picture 3
It is supposed to be a long stretched old beach wall.
From the parking we walk to the tower and you wil see a info sign. On this info sign is explaned that about 4500 years ago, with some interruptions people lived on this old beach wall and still do.
The Blunt Tower and his church are build around 1300.Picture 3.
On a rainy 25Th of november 2002 a special happening was held near the Blunt Tower.Seven years after the nomination of the first Earth geology monument in the Netherlands, the Grebbenberg, member of the province Ada wildekamp revealed the first earth geology monument of north-Holland.
It would be the start of a series of monuments.
In a memorial stone this happening is in carved. Very strange this rock on this place but it is naturally a typically earth geology sign.
On the Geomorphologic chart of Holland you can see how the longstretched beach wall (yellow) with stops, in the middle of developed peat-moor (purple) lays.Picture 4
Before the birth of this beach wall we have to go back thousands of years.
After the last ice-age, the Weichselien, the sea level raise by melting land ice.
In the beginning this melting went so fast that the coastline moved land inwards.
The tides had great influence. Large tides, like the Oer-IJ, were very active.
About 5000 year ago there was a turning point.The sea level didn't rise so fast anymore.The branding went equal over the full length of the shore and made long stretched sand barriers, the so called beach walls.
Next to the present Spaarnwoude lay a swampy peat-moor.
Here, approximately 5200 years ago the birth of the most east situated beach wall occurred.In the beginning such a beach wall fell dry with the tides.
Through further raise of sediment the beach wall stand ground at flood tides.
In the direction of the sea from the beach wall from Spaarnwoude the branding moved more sand in front of it so a new beach wall developed.
This occurred several times, which moved the coastline in spite of the rising sea level in a westerly direction.
The broad beach wall of Harlem is 4800 years old and the one nearSantpoort is 4300 years old.
Old dunes developed on the beach walls, through the influence of the wind. Next to the coast situated high dunes, the so called young dunes, developed in the beginning of our era.
If you make a walk in the direct surrounding of the church, you can see clearly a step in the terrain at the crossing between the beach wall en the peat-moor.Picture 5
Almost all of the most westerly situated beach walls are covered with buildings (like the city of Harlem) so we have to be grateful that the province of North-Holland made this to a earth geology monument.
English:
(1)Go to the coordinates on top of this page and take a photo with you and gps next to this rock.Picture 6.
(2) Send an email to us with the following information:How broad is the old beachwall of Spaarnwoude.? If an e-mail is found to be incorrect the log will be deleted.
Additional Hints
(No hints available.)